Wertheim verslag – Dagboekbrieven uit Enschede

Tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef Theresa (Tesie) Wertheim, een Duits-joodse vrouw die sinds de jaren twintig in Enschede woonde, een reeks dagboekachtige brieven aan haar zuster in Amerika. Deze brieven geven een bijzonder en persoonlijk beeld van het joodse leven in Enschede onder de bezetting.

Tesie was getrouwd met Ernst Wertheim, een vertegenwoordiger van beroep, en het echtpaar had nauwe banden met families binnen de Enschedese joodse gemeenschap, waaronder de Menko’s. Hun enige zoon, Martin, werd tijdens de beruchte razzia in september 1941 gearresteerd en gedeporteerd naar kamp Mauthausen. Hij keerde nooit terug.

De brieven van Theresa werden pas veel later teruggevonden en vormden de aanleiding voor haar nicht, Chaja Ignatow-Wertheim uit de VS, om contact op te nemen met de beheerders van deze website. In haar herinnering waren tante Tesie en oom Ernst een hartelijk en stijlvol echtpaar dat ondanks het grote verlies positief bleef.

"Oom Ernst en tante Tesie kwamen vaak bij ons in Rotterdam. Oom Ernst was een gezellige man en tante Tesie had een enorm Duits accent. [...] Ook na de oorlog breidde tante Tesie veel. Ze bleef altijd verzorgd en opgewekt."

Het echtpaar Wertheim overleefde de oorlog en ligt begraven op de joodse begraafplaats in Enschede. Hun verhaal – opgetekend in brieven en herinneringen – is een waardevol document van moed, verlies en blijvende menselijkheid te midden van een donkere tijd.